Sau khi bắt đầu các dự án nhỏ trên page như học tiếng Pháp qua instagram (album Mỗi tuần 3 câu tiếng Pháp trên page) và các bài phân tích Pháp ngữ (note: Analyse gramaticale), mình có đi tìm hiểu các nguồn tư liệu khác làm sao để tạo được hiệu quả tốt nhất với các bạn khi học tiếng Pháp. Mình có rút ra được một vài nhận xét nhỏ.
Những nhận xét này, theo bản thân mình, có thể trả lời được một số thắc mắc của các bạn: “Vì sao học Tiếng Pháp khó thế? Vì sao học không vào, không nhớ được? Có cách nào để học tiếng Pháp nhanh mà hiệu quả hơn không?”.
Trên facebook hiện nay, có rất nhiều trang được lập ra với mục đích dạy tiếng Pháp cho mọi người, thậm chí có một vài khóa học được quảng bá rằng: “Chỉ cần 2 tháng, 3 tháng là sẽ giỏi được tiếng Pháp.” Vậy, có bạn nào đã tham gia rồi, có thể cho mình biết hiệu quả của các khóa học tới đâu không? Bản thân mình thì không tin và sẽ không bao giờ tin vào những điều kì diệu đó. Không phải mình bi quan, mình chỉ là người thực tế thôi. Thành thạo ư? Thành thạo tới giới hạn nào? Nếu nói là thành thạo để nói chuyện y học với một bác sĩ, nói chuyện văn học với một nhà văn, nói chuyện kĩ thuật với một người thợ sửa máy… E là tiếng Việt còn khó! @@ Thành thật mà nói, chính bản thân mình, dù qua Pháp khi đã có DALF C1, vẫn gặp một số khó khăn nhất định, người Pháp nói những câu đơn giản mà không hiểu, vẫn áp một số thói quen tư duy của tiếng Việt khi viết tiếng Pháp. Theo đánh giá của riêng cá nhân mình, 2 hay 3 tháng chỉ là thời gian đủ để làm quen với một ngôn ngữ, việc học thành thạo một ngôn ngữ không thể nào rút ngắn được đến mức đó. Hoặc là bạn không học đủ 4 kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Hoặc là sau khi học, bạn chỉ nằm ở một mức độ cố định nào đó (do các bareme và kì thi chứng chỉ xác định). Học xong không dùng thì chữ thầy lại trả lại cho thầy.
Tiếng Pháp, nếu so với tiếng Nhật, tiếng Nga, tiếng Đức … thì không hẳn là một thứ tiếng khó. Nhưng không đồng nghĩa với việc, bạn có thể làm chủ được ngôn ngữ này trong khoảng một thời gian ngắn. Hơn nữa, trong việc học, người Pháp rất chú trọng tới phương pháp và tính hệ thống. Điều này khả dĩ cho việc học chính ngôn ngữ của nước họ. Có nghĩa là, nếu biết tạo lập một hệ thống và có phương pháp học đúng thì việc học của bạn sẽ thuận lợi hơn. Một cách khách quan nhất có thể, thì mình thấy rằng: Các trang facebook dạy tiếng Pháp hiện nay chưa tập trung vào hai hướng này. Hầu hết đều đưa ra các bài học về từ vựng, cách chia động từ, cung cấp cấu trúc kèm minh họa cho dễ nhớ; cao hơn thì chia sẻ các tài liệu học (mà tài liệu học tiếng Pháp toàn thuộc dạng hiếm có khó tìm). Nhưng vấn đề ở đây là, chỉ khi nào bạn thực sự cần, thực sự phải ứng dụng các kiến thức tiếng Pháp đó, thì chúng mới hữu dụng. Nếu không, chẳng khác nào ta đi thu về một bồ thóc, nếp, gạo tẻ, lúa mạch hỗn độn rồi để đó, chẳng ăn chẳng dùng được.
Mặt khác, mỗi người chúng ta có một khả năng ngôn ngữ riêng, tùy theo mức độ đam mê mà chúng ta có thể tiến xa tới đâu. Bản thân mình, không phải là một người có năng khiếu ngôn ngữ, trong quá trình học cũng từng gặp rất nhiều khó khăn. Đến thời điểm hiện tại, vẫn có những hạn chế về tiếng mà mình vẫn cần phải tìm cách khắc phục. Nói thế, không phải để các bạn thấy nản lòng. Nhưng ngược lại, để chia sẻ của mình thuyết phục các bạn hơn, thực sự mang tính chia sẻ hơn (chúng ta sẽ chia sẻ được với nhau nhiều hơn khi có nhiều điểm tương đồng).
Vậy thì, học tiếng Pháp nên bắt đầu từ đâu? Đâu là những trở ngại mà chúng ta sẽ gặp?
Trả lời cho câu hỏi đầu tiên: Để học tiếng Pháp cần chuẩn bị những gì?
Chúng ta nên chuẩn bị 4 thứ: giáo trình, sách tổng hợp ngữ pháp tiếng Pháp, từ điển và bảng chia động từ.
Vì sao phải có giáo trình? – Để bạn có một lộ trình khoa học và giúp cho việc học bớt nhàm chán. Nội dung trong giáo trình thường phân bổ đều cho các kĩ năng nghe, nói, đọc, viết. Bạn chỉ cần chăm chỉ thực hiện theo các yêu cầu có trong sách. Nhưng lưu ý, nội dung giáo trình cũng có thể khiến chúng ta cảm thấy việc học nhàm chán, không thấy hứng thú. Hoặc nhiều bạn mặc định học trong giáo trình là đủ. Trên thực tế, những cuốn giáo trình do Pháp biên soạn thường rất đơn giản, các kiến thức ngữ pháp từ vựng hầu hết đều phải tự nghiên cứu thêm qua Internet, tài liệu ngoài. Thì khi đó, bạn mới hiểu sâu nhớ lâu được.
Giáo trình phổ biến do IDECAF hay các trường THPT dạy thì có Ado, Taxi, Alter Ego, Campus, hoặc giáo trình cho lớp Song ngữ là La Petite Grenouille. Các bộ luyện thi DELF A1, A2, B1, B2, C1, C2 hoặc Luyện thi TCF. Nếu không có giáo trình, bạn vẫn có thể tự thiết kế nội dung học cho mình. Tìm đề tài yêu thích, tìm tài liệu ở các trang báo mạng (báo phổ thông, báo dành cho người mới bắt đầu … pour les nuls). Thậm chí, bạn cũng có thể tự làm khó mình bằng các tài liệu chuyên ngành, chọn bài và in thành một tập tài liệu nhỏ để học dần. Ngoài tài liệu đọc, bạn có thể tìm thêm vài clip trên youtube có độ dài vừa đủ, phù hợp với nhu cầu học. Các clip được làm dưới dạng minh họa kiến thức hoặc có phụ đề là những lựa chọn lí tưởng.
Sách tổng hợp ngữ pháp tiếng Pháp tìm ở đâu?
Có vẻ như đây là nguồn tài liệu khó kiếm nhất. Các thầy cô theo kinh nghiệm bản thân, có thể soạn ra một cuốn sách nhỏ về kiến thức ngữ pháp. Thực sự rất hữu ích vì gần như mọi vấn đề liên quan đến ngữ pháp đều được phân tích ngắn gọn, súc tích, rõ ràng. Nếu các bạn có nguồn tài liệu nào dùng được thì hãy cùng chia sẻ lại nhé! Vì mình biết, ngoài Hà Nội ra, đến TP. HCM cũng khó kiếm tài liệu học tiếng Pháp và các tỉnh thành khác gần như rất hiếm họa.
Nếu không có sẵn sách, bạn hãy tự soạn một cuốn tập kiến thức ngữ pháp cho bản thân, bằng cách google các vấn đề về:
1. Mạo từ. Danh từ
2. Động từ. Các nhóm và cách chia, các thì: hiện tại, tương lai: đơn-gần, quá khứ: chưa hoàn thành-kép- chuyên sâu hơn là quá khứ hoàn thành và quá khứ đơn. Tiếng Pháp lần lượt là: présent, futur simple, futur proche, imparfait, plus-que parfait, passé composé, passé simple. Thể khẳng định, phủ định, thể trực diễn (indicatif), thể điều kiện (conditionnel), mệnh lệnh (impératif). Quá khứ phân từ, tính từ – gérondif. Nhóm động từ đặc biệt – bất quy tắc, phản thân.
3. Phù hợp giống số của Danh từ, Tính từ. Danh từ hóa tính từ, danh từ hóa động từ.
4. Giới từ (loại không biến đổi và loại được thành lập từ tính từ.
5. Đại từ (đại từ nhân xưng, đại từ quan hệ, đại từ trọng âm).
6. Câu đơn, câu ghép.
7. Câu trực tiếp, câu gián tiếp.
Đi kèm với Sách tổng hợp ngữ pháp tiếng Pháp là sách/ bảng chia động từ (livre/ table de conjugaison). Các bạn có thể mua sách, tìm file pdf ở trên mạng hoặc vào các trang web. Hoặc google với cụm từ khóa: conjugaison + động từ muốn biết cách chia. Ngoài bảng chia động từ còn một tài liệu khác, cần thiết cho việc học tiếng Pháp nâng cao là Bảng giới từ đi kèm động từ (đơn giản hơn phrase verb list của Tiếng Anh vì chỉ có 2 giới từ là DE và À).
Một số tài liệu khác mình muốn giới thiệu với các bạn là: Sách luyện thi DELF, DALF, TCF (200 activités…) và Bộ 350 bài tập tiếng Pháp gồm trình độ Sơ cấp, Trung cấp và Cao cấp (1,2).
Về từ điển, không chỉ đơn thuần là biết nghĩa của từ. Từ điển dạy bạn rất nhiều thứ: cách phát âm, giống đực – giống cái, biến thể sang số nhiều hoặc giống cái. Nghĩa và các tình huống dùng từ trong thực tế. Trang thông dụng nhất là vdict. Nhưng các bộ từ điển pháp pháp-việt hoặc trang larousse, petitrobert/ robert, hachette… đều rất cần cho các bạn muốn nâng cao khả năng tiếng của mình. Lưu ý, có những trường hợp vdict dịch không hoàn toàn chính xác, hoặc từ không có nghĩa tương đương trong tiếng Việt, phải dựa vào cách giải nghĩa chính xác bằng tiếng Pháp. Bạn có thể download về máy tính, điện thoại để xài offline hoặc vào trang web của các đầu sách về từ điển tại Pháp như mình kể ở trên. Google translate cũng là một công cụ hữu hiệu, tốt nhất là bạn đừng tra trực tiếp từ Pháp sang Việt, mà hãy dựa vào trung gian tiếng Anh sẽ chính xác hơn nhiều.
Nếu có ipad, tablette, smartphone, bạn chỉ cần vào kho ứng dụng gõ: Francais facile, learn french, grammaire francaise, apprendre le francais thì cũng sẽ có hàng loạt gợi ý ứng dụng free cho bạn tha hồ chọn lựa. Việc của bạn chỉ là lựa ứng dụng nào có giao diện phù hợp, nội dung học thú vị để bắt tay vào học mà thôi.
— Phuong Bize —
© 2024 | Thời báo PHÁP
