Nghiên cứu hiện tại đã khám phá những quy trình đáng ngờ tại nhà sản xuất ô tô điện non trẻ của Việt Nam, từ gian lận trong số liệu giao hàng cho đến nỗ lực bịt miệng những người chỉ trích. Theo thông tin EFAHRER, có 20 xe VinFast đã được đăng ký tại Đức trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay.
Phạm Nhật Vượng là người giàu nhất Việt Nam - và hiện cũng là nhà sản xuất ô tô.
Tại quê nhà, công ty khởi nghiệp VinFast đã sản xuất xe điện từ năm 2017. Nhóm các công ty của ông Phạm Nhật Vượng, VinGroup, là một trong những tập đoàn lớn nhất và có ảnh hưởng nhất trong nước và hoạt động trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, tỷ phú này muốn mở rộng quy mô ồ ạt với công ty ô tô điện của mình trong năm nay: VinFast dự kiến sẽ mở cửa thị trường tại khoảng 50 quốc gia mới vào năm 2024.
Theo người sáng lập và giám đốc điều hành, số lượng giao xe điện sẽ vượt mốc 100.000 chiếc vào năm 2024 - tức là gấp đôi số lượng xe mà VinFast có thể giao vào năm 2023. Nghiên cứu kéo dài nhiều tháng của cổng thông tin điều tra Hunterbrook của Hoa Kỳ cho thấy hầu như không có ai mua xe điện của công ty - cả trong lẫn ngoài nước. Ngoài ra còn có những mâu thuẫn khác xung quanh công ty.
Sau ồn ào thông báo: Không có gì chuyển động trong nhà máy VinFast Mỹ
Tháng 3/2022, VinFast công bố muốn xây dựng nhà máy tại hạt Chatham, Bắc Carolina. Công ty hứa sẽ đầu tư 4 tỷ USD trong 5 năm đầu tiên. Khoảng 7.500 việc làm mới sẽ được tạo ra ở Quận Chatham.
Đổi lại, chính quyền địa phương, liên bang và một tổ chức phi lợi nhuận đồng ý trợ cấp xây dựng với số tiền 1,2 tỷ USD. Thống đốc Bắc Carolina Roy Cooper cho biết tại lễ khởi công vào tháng 7 năm ngoái: “Nhà máy VinFast này sẽ tạo ra hàng nghìn việc làm được trả lương cao ở bang của chúng tôi”.
Tổng thống Mỹ Joe Biden khoe về quyết định sản xuất xe điện của công ty ở Bắc Carolina. Đây là “ví dụ mới nhất về chiến lược kinh tế của tôi đang thực hiện”, Biden nói trên nền tảng tin nhắn ngắn X.
Tuy nhiên, hai năm sau, hầu như không có gì thay đổi trên khu đất rộng 1.800 ha, Hunterbrook Media đưa tin. Ngoài việc nền móng đã được đặt ở nhiều nơi, hầu như không có bất kỳ tiến triển nào được nhìn thấy.
Khi phóng viên của Hunterbrook Media đến thăm địa điểm này vào hai ngày trong tuần vào tháng 2, không có công nhân xây dựng nào có mặt. Khi được Hunterbrook hỏi, người phát ngôn của VinFast đã cân nhắc:
“Chúng tôi đang tiếp tục đạt được tiến bộ trên địa điểm sản xuất theo kế hoạch ở Bắc Carolina,” theo tuyên bố của ông.
Công ty vẫn có kế hoạch “hoàn thành việc xây dựng địa điểm trước cuối năm 2025”.
Tuy nhiên, nhà máy thực sự đã được lên kế hoạch mở cửa vào năm 2024 và sự chậm trễ này rõ ràng chỉ là phần nổi của tảng băng trôi. Công việc xây dựng hiện đang bị đình trệ - giấy phép đã cấp đang được kiểm tra lại Sau khi hứa hẹn tạo ra hàng nghìn việc làm mới và một nhà máy lắp ráp khổng lồ, công trường xây dựng VinFast đã có rất ít tiến triển kể từ tháng 4 năm nay - không có tiến độ xây dựng theo chiều dọc, kênh tin tức ABC11 của Mỹ cũng đưa tin .
ABC11 đưa tin, một số giấy phép đã được cấp hiện đang được chính quyền Hoa Kỳ xem xét, bao gồm cả giấy phép bắt đầu công việc xây dựng, sau khi VinFast gần đây đã hạ cấp kế hoạch về quy mô nhà máy.
Người phát ngôn của Quận Chatham, Kara Lusk, cho biết: “Sẽ không có công trình xây dựng nào cho đến khi thay đổi giấy phép này được cấp”. Báo cáo được đưa ra vào thời điểm rất tồi tệ đối với VinFast, sau khi sự nhiệt tình của các nhà đầu tư gần đây đã nguội đi đáng kể: Cổ phiếu của công ty hiện đang giao dịch ở mức giá khoảng 2 đến 3 đô la Mỹ một cổ phiếu - vào tháng 8 năm 2023, giá một chứng chỉ cổ phiếu vẫn là 80 đô la Mỹ. USD. Với giá trị vốn hóa thị trường là 200 tỷ USD, công ty có lúc còn có giá trị cao hơn cả Boeing.
Tuy nhiên, thay vì giảm mục tiêu sản xuất, chậm lại và xem xét lại kế hoạch của mình như một số nhà sản xuất ô tô điện khác đang vật lộn với môi trường thị trường khó khăn, VinFast đã hứa sẽ tăng gấp đôi tốc độ, Hunterbrook đưa tin.
Công ty cho biết họ đặt mục tiêu cung cấp 100.000 xe trên toàn thế giới vào năm 2024, tăng hơn gấp đôi doanh số bán hàng năm 2023 đồng thời mở rộng sang 50 quốc gia. VinFast cũng kỳ vọng có thể bán được 750.000 ô tô mỗi năm vào năm 2026 khi sử dụng nhà máy ở Mỹ. Có phải VinGroup đang tự bỏ tiền túi? Năm 2017, VinGroup bước vào sản xuất ô tô.
Kể từ đó, công ty và Giám đốc điều hành được cho là đã đầu tư hơn 11 tỷ USD để xây dựng VinFast. Sau khi công ty thay đổi quản lý nhiều lần, người sáng lập Vương đã bổ nhiệm mình làm CEO thứ tư của VinFast trong ba năm vào tháng 1 năm 2024.
Theo Hunterbrook Media, còn có vô số điểm mâu thuẫn khác với VinFast: Hai trong số những khách hàng lớn nhất của hãng xe hơi này thuộc về Vương hoặc VinGroup: một là hãng taxi điện Green and Smart Mobility (GSM), hai là công ty bất động sản Vinhome. GSM, do Vương sở hữu 95%, được cho là chiếm phần lớn doanh thu của VinFast năm ngoái.
In February, we came across a video on YouTube showing hundreds of VinFast vehicles, sold to a company owned by VinFast's CEO, sitting in a field collecting dust. But when we went back to find it, the video was gone. Luckily, we had screenshots. pic.twitter.com/zTQQVweE7u
— Hunterbrook (@hntrbrkmedia) April 21, 2024
Mối quan hệ giữa VinFast và Vinhome ít được chú ý cho đến khi một cuộc điều tra của hãng tin Reuters được công bố về chủ đề này. Theo hồ sơ của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, khách hàng của VinHomes chiếm khoảng 14% doanh thu từ hoạt động kinh doanh ô tô của VinFast - VinFast cho biết trên trang web của mình rằng họ đã tặng 1.000 ô tô VinFast cho người mua nhà. Vinhome cũng cung cấp dịch vụ taxi miễn phí qua GSM cho khách hàng trong 5 năm.
Trong một thông cáo báo chí, VinFast sau đó giải thích rằng công ty đã có "sự tăng trưởng doanh số mạnh mẽ" vào năm ngoái, với doanh số bán xe tăng 374% so với năm 2022.
Tuy nhiên, doanh số bán cho người mua không thuộc tập đoàn của Vương chỉ tăng, theo Hunterbrook. ở mức khoảng 33% - mặc dù số liệu bán hàng vào năm 2022 vẫn ở mức rất thấp.
Trong quý đầu tiên của năm 2024, công ty đã báo cáo tổng cộng 9.689 lượt giao xe điện. Điều này tương ứng với mức giảm 28% so với cùng kỳ năm trước. Hơn một nửa số lượng giao hàng này đến tay các công ty khác của VinGroup.
Nhà sản xuất ô tô đang tụt hậu so với kế hoạch của chính mình.
Mọi chuyện được cho là còn tồi tệ hơn đối với công ty bên ngoài Việt Nam:
Trong số 3.118 xe điện mà VinFast giao sang Mỹ năm ngoái, chỉ có 265 xe được đăng ký thực sự vào năm 2023, theo báo cáo của cơ quan xếp hạng tín dụng S&P. Tháng 2/2024, phóng viên Hunterbrook Media đã đến thăm cảng California, nơi xe VinFast được nhập khẩu vào Mỹ. Hàng trăm phương tiện được cho là đã đậu ở đó, vài tháng sau khi chuyến giao hàng cuối cùng đến nơi. Theo các dịch vụ theo dõi hoạt động di chuyển và hàng hóa của tàu chở hàng, không có chuyến giao hàng mới nào kể từ đó.
Quốc gia duy nhất mà VinFast chính thức cung cấp vào năm 2023 ngoài Việt Nam và Mỹ là Canada.
Tại đây, công ty được cho là đã đạt được doanh thu tổng cộng 24,2 triệu USD. VinFast đã hoãn lại kế hoạch mở rộng ở châu Âu. Chiếc xe đầu tiên của nhà sản xuất đã được giao ở châu Âu vào đầu năm 2024 - nhưng thực tế có 3.000 chiếc xe được cho là sẽ đến lục địa này vào năm ngoái.
Theo thông tin EFAHRER, có 20 xe VinFast đã được đăng ký tại Đức trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay.
Đến cuối năm 2022, VinFast cũng muốn vận hành 30 showroom riêng ở California - nhưng đến tháng 4 chỉ có 17 showroom được mở trên toàn nước Mỹ.
Một địa điểm Showroom của VinFast ở Cologne, Đức
Tại châu Âu, VinFast dự kiến mở 50 cửa hàng tại Đức, Pháp và Hà Lan nhưng đến nay mới chỉ triển khai được 13 cửa hàng.
VinFast VF8: Tiếng nói đầu tiên của báo chí ô tô cho điểm thảm hại
Nhóm biên tập tại EFAHRER.com vẫn chưa thể tự mình lái thử một chiếc xe VinFast. Tuy nhiên, tiếng nói của các phương tiện truyền thông trong ngành rất rõ ràng: các cổng thông tin ô tô đã xếp hạng công ty một cách thảm hại.
Cổng thông tin Motortrend đã đặt tiêu đề cho báo cáo thử nghiệm của mình với tiêu đề “Lái xe đầu tiên với VinFast VF8 2023: Trả về nơi sản xuất”.
Các tiêu đề truyền thông khác bao gồm “không thể chấp nhận được” hoặc “Ôi trời” .
Theo bản tóm tắt của dịch vụ công nghiệp Jalopnik, các vấn đề được báo cáo bao gồm từ "đèn xi nhan bị hỏng" đến "hệ thống treo khiến bạn phát ốm".
Các chuyên gia xe hơi tại Donut Media, người thử nghiệm xe trên YouTube, cũng đánh giá thấp Vinfast VF8 – EFAHRER.com đưa tin . YouTuber Marques Brownlee, YouTuber xe điện nổi tiếng đã mô tả VinFast VF8 tệ đến mức đáng kinh ngạc .
Người thử nghiệm Francie từ kênh YouTube “Out of Spec Reviews” đã gặp phải sự cố hoàn toàn về phần mềm xe sau chưa đầy 50 km với VF8 .
Nỗ lực hối lộ các nhà báo?
VinFast rõ ràng đã đoán trước được những cuộc thử nghiệm khốn khổ - và theo Hunterbrook, đã thực hiện những biện pháp không chính thống để giành được sự ưu ái của báo chí ô tô.
Trước làn sóng đánh giá tiêu cực đầu tiên, VinFast được cho là đã tặng cho các nhà báo Mỹ thử nghiệm xe 100 USD thẻ tín dụng trả trước.
Matt Farah, một chuyên gia podcast về ô tô, nói với các phóng viên Hunterbrook rằng anh được mời một chuyến đi miễn phí tới Việt Nam để thăm trụ sở chính của công ty, cộng thêm 10.000 USD cho thời gian của anh.
Khi được hỏi liệu anh có chấp nhận lời đề nghị hay không, Farah trả lời: "Tất nhiên là không, điều đó nghe thật đáng ngờ." Tú Lê, người sáng lập và Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Sino Auto Insights, nói với Hunterbrook Media rằng việc vận chuyển xe đến Hoa Kỳ trước khi chúng được kiểm tra đầy đủ hơn là một phần trong chuỗi lỗi nghiêm trọng mà VinFast đã mắc phải khi mở rộng sang Hoa Kỳ.
Tú Lê nói: “Thật là một sai lầm lớn khi cố gắng bán loạt xe điện đầu tiên của nhà máy Hải Phòng trước khi họ kiểm tra được chất lượng và độ tin cậy”.
"Họ đã mời một lượng lớn nhà báo đến Việt Nam để xem và lái thử xe của họ. Hầu hết các nhà báo đều không ấn tượng. Đó lẽ ra là dấu hiệu cho thấy họ nên giảm tốc độ và làm mọi việc đúng đắn."
Ông nói tiếp: "Hầu hết những người chi 50.000 USD cho một thứ gì đó đều muốn tin tưởng vào thương hiệu, đặc biệt là khi nói đến gia đình và trẻ em."
VinFast ồ ạt giảm giá: “Vòng xoáy giảm giá tử thần”
VinFast hiện dường như đang cố gắng giải quyết những khó khăn liên quan đến việc bán phá giá:
Theo lời đề nghị cho thuê được đưa ra cho phóng viên Hunterbrook Media trong chuyến thăm đại lý VinFast mới mở ở Apex, Bắc Carolina, mức giảm giá lên tới hơn 20.000 USD Giá niêm yết, bao gồm cả giá niêm yết. khoản giảm giá bổ sung 7.500 USD để bù đắp cho thực tế là xe VinFast không đủ điều kiện nhận tín dụng thuế tương đương được cung cấp tại Hoa Kỳ đối với xe được sản xuất tại đó.
Dựa trên việc xem xét 500 hợp đồng cho thuê, điều này khiến VF8 trở thành "hợp đồng cho thuê rẻ nhất ở Mỹ", theo báo cáo của Jalopnik. Tom McParland, một blogger ô tô, đã gọi chiến lược này là "vòng xoáy giảm giá tử thần" trong một chuyên mục dành cho Jalopnik.
Phải chăng hãng sản xuất ô tô đang cố gắng cấm cảnh sát đưa ra những ý kiến khó chịu?
Tại quê nhà Việt Nam, VinFast được cho là thậm chí đã cố gắng cấm cảnh sát chỉ trích không mong muốn: Năm 2021, VinFast được cho là đã tố cáo một khách hàng với cảnh sát vì bị cáo buộc đưa ra những bình luận “không đúng sự thật” trên YouTube. Video được đề cập đã bị xóa.
Vào tháng 12 năm 2023, Sonnie Tran, một blogger ở Việt Nam từng chỉ trích VinFast, đã bị cơ quan thực thi pháp luật bắt giữ và bị cáo buộc thẩm vấn trong 35 giờ.
Theo Hunterbrook, điện thoại và máy tính của anh đã bị tịch thu trước khi anh được thả. Vào tháng 1, một số phương tiện truyền thông trong nước đưa tin về một chiếc xe động cơ đốt trong của VinFast bốc cháy bên ngoài tòa án ở Hà Nội. Trong vòng vài giờ, những bài viết này dường như đã bị xóa khỏi các trang web của Việt Nam, mặc dù đoạn phim về vụ cháy xe vẫn tồn tại trên các trang mạng xã hội khác.
Cũng trong tháng 1, một blogger Việt Nam được cho là đã đăng một video lên YouTube cho thấy một cánh đồng rộng lớn ở Thái Nguyên, một thị trấn nhỏ gần Hà Nội, chứa hàng trăm chiếc xe VinFast màu xanh dường như thuộc dịch vụ taxi GSM. Các phương tiện được cho là đã tích tụ bụi và cỏ dại.
Video này cũng được cho là đã được đưa ra ngoại tuyến vài ngày sau khi xuất bản.
Bạn có thể xem ảnh chụp màn hình của video trên hồ sơ Twitter của Hunterbrook.
Hunterbrook Media cho biết họ có thể theo dõi vị trí của các phương tiện với sự trợ giúp của cộng đồng trực tuyến - đây được cho là chỉ là một trong số các địa điểm mà xe VinFast bán cho GSM dường như đã tồn tại trong nhiều tháng.
Vào ngày 11 tháng 2 năm 2023, có 210 chiếc taxi GSM trên địa điểm được đề cập ~ Theo hình ảnh vệ tinh, xe điện đã có mặt trong khu vực này ít nhất kể từ tháng 12. "Tôi không biết có ai có ý định xem xét từ xa một chiếc VinFast"
Dù doanh số yếu đến thời điểm hiện tại nhưng VinFast được cho là công ty có "nguồn lực gần như vô hạn" nhờ sự hỗ trợ của chủ sở hữu và Công ty Cổ phần VinFast, một trong những tập đoàn lớn nhất Việt Nam.
VinFast được cho là đã nhiều lần đảm bảo với các nhà đầu tư rằng VinFast đang hỗ trợ tài chính cho công ty dù hiện tại VinFast đang thua lỗ và gặp khó khăn trong việc huy động vốn từ các nhà đầu tư bên thứ ba.
Vào năm 2023, VinGroup được cho là đã vay thêm khoản vay trị giá 1,6 tỷ USD trong bối cảnh dòng tiền âm và lợi nhuận trì trệ. Đồng thời, lợi nhuận từ kinh doanh bất động sản, mảng kinh doanh lớn nhất của VinGroup, bị đình trệ.
Chiếc thòng lọng có thể đang dần thắt chặt lại với công ty.
Blogger ô tô McParland đã so sánh VinFast với một nhà sản xuất ô tô điện bị thất sủng khác: Fisker , công ty từng có vốn hóa thị trường hơn 6 tỷ USD và hiện dường như đang trên bờ vực phá sản .
McParland nói: “Đúng, [Fisker] là một thương hiệu nhỏ, nhưng đối với những người quan tâm đến ô tô điện sang trọng và muốn thứ gì đó khác ngoài Tesla hay bất cứ thứ gì, thì đó là một sự thay thế thú vị. Ít nhất mọi người đã cân nhắc Fisker”. “Mặt khác, tôi không biết ai có thể cân nhắc một chút về VinFast.”
Hunterbrook là liên doanh giữa nhà đầu tư Nathaniel Brooks Horwitz và tác giả Sam Koppelman. Công ty điều hành một quỹ phòng hộ dưới tên Hunterbrook Capital, trong khi Hunterbrook Media chịu trách nhiệm nghiên cứu và báo cáo điều tra. Tuy nhiên, công ty lưu ý rằng “chi nhánh đầu tư Hunterbrook Capital của Hunterbrook Media không nắm giữ bất kỳ cổ phần nào liên quan đến bài viết này”.
Những tuyên bố được đưa ra trong báo cáo có thể phần lớn, nhưng không hoàn toàn, được chứng minh một cách độc lập - Hunterbrook Media cũng hỗ trợ những tuyên bố của mình bằng hình ảnh và tuyên bố từ các bên thứ ba độc lập.
Tóm lại, VinFast đang đối mặt với nhiều thách thức và mâu thuẫn, từ các vấn đề sản xuất đến các vấn đề về uy tín và chất lượng sản phẩm. Việc duy trì sự tin tưởng của khách hàng và nhà đầu tư có thể sẽ là một thách thức lớn đối với công ty trong thời gian tới.
Phạm Hương
dịch từ chuyên trang xe điện hàng đầu ở Đức EFAHRER
© 2024 | Thời báo PHÁP
